Τετάρτη 6 Απριλίου 2016

Ο ΓΟΥΒΙΑΝΟΣ ΚΑΙ ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ ΛΟΓΙΟΣ (1832- 1870), ΔΑΣΚΑΛΟΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ, ΝΟΜΙΚΟΣ, ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΚΛΕΓΜΕΝΟΣ ΤΗΝ 1/2/1867 ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Η καταγωγή του Γουβιανού Λεωνίδα Γεωργιάδη Λόγιου προέρχεται από Νεαπολίτικες και Γουβιανές οικογένειες. Ο πατέρας του ο Χατζή –Ιωάννης ήταν από το Νεοχώριο, την σημερινή Νεάπολη Λασιθίου και ήταν μορφωμένος τίμιος πολιτικός επαναστάτης και λόγιος , ενώ αγωνίστηκε τις πέντε πρώτες δεκαετίες του προπερασμένου αιώνα κατά των Τούρκων. Η μητέρα του Ανδριάνη ήταν από τις Γούβες Ηρακλείου και αυτή αγωνίστρια της οικογένειας, της λευτεριάς και της ανθρωπιάς. Ο Χατζή- Ιωάννης και η Ανδριάνη παντρεύτηκαν στις Γούβες όπου και κατοικούσαν στο σπίτι τους που υπάρχει και κατοικείται ακόμα. Το ανδρόγυνο απέκτησε τέσσερα παιδιά που κληρονόμησαν τον τίτλο του πατέρα τους, Λόγιου, για την μόρφωση και την ομιλητικότητα τους, και τους έλεγαν Λεωνίδα Λόγιο, Γιώργη Λόγιο, Λογιομαργιώρα και Λογιοχαρίκλεια. Ο Λεωνίδας, ο μεγαλύτερος γιος αυτής της οικογένειας, σπούδασε στο πανεπιστήμιο Αθηνών φιλόλογος και νομικός και από παλιές Γουβιανές μαρτυρίες ακούγεται ότι συνέχισε τις σπουδές του στην Γαλλία. Αυτό που είναι αναμφισβήτητο για το Λεωνίδα Λόγιο, είναι ότι δεν σπούδασε για να γίνει πλούσιος αλλά για να καλλιεργήσει το πνεύμα του, για να γίνει τίμιος πολιτικός της Κρήτης και να βοηθήσει με όλες τις δυνάμεις του τον Κρητικό Λαό να ξεσκλαβωθεί από τον τούρκικο ζυγό.
Δέκα χρόνια πριν από την μεγάλη Κρητική επανάσταση του 1866 ανέλαβε εθελοντικά τα καθήκοντα του Κρητικού πολιτικού επαναστάτη και συνεργαζόταν με Κρητικούς οπλαρχηγούς, καπετάνιους, αντάρτες και πολιτικούς της Κρήτης και της Ελλάδας. Μεταξύ αυτών ήταν και ο Γουβιανός οπλαρχηγός Γεώργιος Σταυρουλάκης, ή Σταυρουλογιώργης, και ο Γουβιανός επαναστάτης Τουρκοχάρος, Ιωάννης Κατσικάκης, ή Κατσικογιάννης. Έστελνε επιστολές προς την ελληνική εξουσία και σε άλλες <<συμμαχικές>> ευρωπαϊκές χώρες ζητώντας βοήθεια, τρόφιμα, όπλα, μπαρούτια, στρατό και καράβια, για να κάνουν την μεγάλη Κρητική επανάσταση το 1866. Γι΄ αυτό το λόγο ο Λεωνίδας Λόγιος ήταν συχνά κυνηγημένος από τους Τούρκους, άλλες φορές τον καταδίκαζαν, άλλες φορές τον φυλάκιζαν και άλλες φορές τον είχαν επικηρυγμένο. Ορισμένες φορές αναγκαζόταν και ντυνόταν παπάς καβαλικεύοντας ένα γάιδαρο και μετακινούνταν από τον ένα τόπο στον άλλο για να μην τον αναγνωρίζουν οι Τούρκοι.
Στην συνέχεια παραθέτω έγγραφα απο το 8ο Παλίμψηστον της Βικελαίας, από την παρουσίαση που έκανε στο Λεωνίδα Γεωργιάδη Λόγιο ο αείμνηστος πεδιαδίτης γιατρός και Ιστορικός- Συγγραφέας, Μανώλης Δετοράκης, και από τους τόμους του Ν.Τσιριντάνη.

8ον ΠΑΛΙΜΨΗΣΤΟΝ ΤΗΣ ΒΙΚΕΛΑΙΑΣ
(Σελ.220)
Ο Λόγιος αγωνίστηκε με πάθος για τη λύση του Μοναστηριακού προβλήματος, και ήλθε σε αντίθεση τόσο με την επίσημη Εκκλησία της Κρήτης – και ιδιαίτερα με τον Προκαθήμενο της, Μητροπολίτη Διονύσιο Χαριτωνίδη και τον επίσκοπο Πέτρας – όσο βέβαια και με την Τούρκικη Διοίκηση. Όταν οι επαρχίες διόρισαν με επίσημα έγγραφα τον Στυλιανό Παπαδάκη, Χριστόφορο Αργυράκη και Λεωνίδα Λόγιο, ως αντιπροσώπους τους για να μεταβούν στην Κωνσταντινούπολη προκειμένου να διεκδικήσουν τα δίκαια τους, τότε ο Ισμαήλ Πασάς συνέλαβε αμέσως και απέπεμψε εκτός Κρήτης τον Στ. Παπαδάκη στις 15 Οκτωβρίου του 1865, τους δε Λεων. Λόγιο, Χριστ. Αργυράκη και Μιχ. Βιστάκη έκλεισε στις φυλακές. Λίγο μετά ελευθέρωσε τον Βιστάκη τον δε Λόγιο εξόρισε εκτός Κρήτης, στις 17 Νοεμβρίου του 1865. Στην Αθήνα όπου εγκαταστάθηκε, ο Λόγιος ήταν το κεντρικό πρόσωπο της επαναστατικής κινητοποίησης των Ανατολικών κυρίως επαρχιών, όπως προκύπτει από τον μεγάλο αριθμό εγγράφων που διασώζονται.
Το 1861, εναντιώθηκε με σφοδρότητα στη σχεδιαζόμενη τότε εγκαθίδρυση ηγεμονίας στην Κρήτη, υπό τον πρίγκηπα της Αγγλίας Αλφρέδο, και παρέμεινε δια βίου εχθρός κάθε κίνησης που είχε αυτόν τον σκοπό.

8ον ΠΑΛΙΜΨΗΣΤΟΝ ΤΗΣ ΒΙΚΕΛΑΙΑΣ
(Σελ.221)
Ο Λόγιος κατέρχεται στην Κρήτη μετά την έκρηξη της Επανάστασης και μετέχει ενεργά σ’ αυτήν, με την ιδιότητα του πληρεξούσιου στη Γενική Συνέλευση των Κρητών. Όταν τον Φεβρουάριο του 1867 η Γενική συνέλευση, υπακούοντας στις επίμονες συστάσεις της Κεντρικής Επιτροπής των Αθηνών, αλλά και στην αδήριτη ανάγκη συντονισμού και επίσημης εκπροσώπησης της Επανάστασης, προχώρησε στη σύσταση της Προσωρινής Κυβέρνησης της Κρήτης, ο Λόγιος διορίστηκε στην κρίσιμη και άκρως τιμητική θέση του γενικού γραμματέα. Στην ουσία διηύθυνε τις εσωτερικές και εξωτερικές υποθέσεις της Επανάστασης αντιμετωπίζοντας ποικίλες αντιξοότητες, που είχαν σχέση με την ολέθρια έλλειψη ενιαίας διοίκησης του αγώνα, τον ελλιπή ανεφοδιασμό, τη διευθέτηση των συχνών διενέξεων μεταξύ των οπλαρχηγών, τη διατροφή, περίθαλψη και φυγάδευση των γυναικόπαιδων, τη διπλωματική προβολή των δικαίων της Επανάστασης στις ξένες Δυνάμεις κ.λ.π. Στην διάρκεια της υπηρεσίας του αυτής, δηλ. απο 1-2-1867 μέχρι τον Ιούνιο του 1868, ο Λόγιος ήταν ο κύριος μοχλός της Προσωρινής Κυβέρνησης της Κρήτης, με συνεχή αλλαγή έδρας έτσι που κατά τον Ν. Τσιριντάνη, Προσωρινή Κυβέρνηση εσήμαινε Λόγιος.

Ν.ΤΣΙΡΙΝΤΑΝΗ ΤΟΜΟΣ 2ος (Σελ 175)
(Γραμμένο από τον Λεωνίδα Γεωργιάδη Λόγιο)
Αριθ. 393. Από Κομητάδες Σφακίων τη 12/24 Απριλίου 1867.
Κύριε πρέσβυ,
Η εν Κωνσταντινουπόλει και ενώπιον της Κυβερνήσεως της Πύλης φωνή υμών υπέρ του Κρητικού λαού και της Πατρίδος τούτου, αντήχησεν από της Ίδης εις τα Λευκά και τα Δικταία όρη και εξήγειρε την ζωηράν των Κρητών ευγνωμοσύνην προς την κραταίαν υμών Κυβέρνησιν και προς υμάς.
Η προσωρινή Κυβέρνησις της Κρήτης, διερμηνεύουσα σήμερον προς υμάς την ευγνωμοσύνην ταύτην του Κρητικού λαού δεν δύναται να μη εκφράσει και την ευχήν και την πεποίθησιν, ην ούτος και η Συνέλευσις και η Κυβέρνησις του εσχημάτισαν ήδη ότι δηλαδή η πραγματοποίησις της προτάσεως υμών προς την Πύλην του να ενωθή η Κρήτη και τα εξαρτήματα αυτής προς την ελευθέραν Ελλάδαν, θέλει ενεργώς υποστηριχθεί και επισπευθή υπό της ευεργέτιδος Κυβερνήσεως υμών, καθ' όσον και ο Κρητικός λαός και η Συνέλευσις και η Κυβέρνησις του, ταύτην και μόνην την λύσιν θεωρούσιν ως την δυνάμενην να δώση τέρμα εις τα διηνεκή δεινοπαθήματα του Κρητικού λαού, και να άρη πάσαν εις το εξής έκρυθμον εκ της Κρήτης θέσιν της Τουρκίας απέναντι της Ευρώπης.
Αι προ των πυλών των φρουρίων Ρεθύμνης, Χανίων και Ηρακλείου εσχάτως υπό των χριστιανών προκληθείσαι πεισματώδεις μάχαι εφ' ενός, αι οποίαι εξεδήλωσαν και πάλιν την ακλόνητον απόφασιν του Κρητικού λαού απέναντι της προς τας υμετέρας προτάσεις αποφαντικής απαντήσεως της Πύλης, και αφ' ετέρου η έξαψις του Τουρκικού φανατισμού, και η επέκτασις των σφαγών ανικάνων, αδυνάτων και Αγ. Παρασκευήν και Ριζικά της Αμπαδίας του Αμαρίου, εις Τυμπάκι της Πυργιωτίσσης, εις Καλύβες και Νίπος και Τζιτζιφέ του Αποκορώνου, εις Τοπόλια και Αγίου Κυργιάννην της Κισσάμου, και πολλαχού αλλού της Κρήτης, και εκ μέρους των εντόπιων Οθωμανών πολλαπλασιάσεις έτι των δολίων επιδρομών, των λεηλασιών, των ιεροσυλιών και βεβηλώσεων, των θηριωδών βιασμών επί των γονάτων των ημιθανών μητερών και ανικήτων πλέον πατέρων, ή περικομμένων μόνον τον λάρυγγα συζύγων, τα άμεσα ταύτα αποτελέσματα της μέχρι τούδε επιμονής της Πύλης, και της υπό ταύτης αποκρούσεως της προτάσεως ημών προς ταύτην, βεβαιούσι και καθηστώσιν αναμφισβήτητον την πεποιθησιν ημών ταύτην και αναγκάζουσιν ημάς να προσεπιμείνωμεν, καθικευτέυοντες υμάςόπως μέχρι της επακριβούς πραγματοποιήσεως των προτάσεων υμών προς την Πύλην, αναλάβατε υπό την άμεσον προστασίαν υμών τα εις την Τουρκικήν διάκρισιν και θηριωδίαν ταύτην αφημένα αδύνατα και άοπλα μέλη της Κρητικής κοινωνίας, τα θνήσκοντα άλλως τε υπό της πείνης και της γυμνότητος και επαπειλούμενα από νόσου λαοφθόρου χολερίνης, της οποίας τα συμπτώματα και από ιατρικής εκθέσεως προς την Κυβέρνησιν επιβεβαιούμενα εφάνησαν επεκτεινόμενα και αναπτυσσόμενα εκ των εις την επιφάνειαν πεπτωκότων και εξορυττόμένων υπό των Τούρκων χιλιάδων πτωμάτων ανθρωπίνων και μη.
Την παρούσαν ημών παρακαλούμεν όπως υποβάλετε εις την Σεβαστήν Υμών Κυβέρνησιν. Δέξεσθε την έκφρασιν του απείρου ημών σεβασμού.
Η Προσωρινή Κυβέρνησις της Κρήτης
Κωνστ. Π. Βολουδάκης, Α. Μανουσέλης, Α. Μ. Φραγκάκης, Εμμ. Ν. Κρανιωτάκης, Α.Ι. Τσίχλης, Α. Παπαγιαννάκης, Μ. Τζουδερός,
Γενικος Γραμματεύς Λεωνίδας Γεωργιάδης Λόγιος.

Ν.ΤΣΙΡΙΝΤΑΝΗ ΤΟΜΟΣ 2ος (Σελ 597)
(Γραμμένο από τον Λεωνίδα Γεωργιάδη Λόγιο)
Αρ. 1436
Αργυρούπολις 14 Οκτωβρίου 1867
Αι πληροφορίαι άστινας δίδετε εις ημάς περί του στρατού του εν Κρήτη του εχθρικού, δεν είνε όπως ημείς γιγνώσκομεν ταύτας ακριβεστέρας και αληθηστέρας. Γιγνώσκομεν ότι ήλθον χίλιοι εκλεκτοί Αλβανοί εις Ηράκλειον, 1 ½ τάγμα νέον εις Ρέθυμνον, και ότι και άλλοι κατέρχονται προσεχώς ισχυρως εφωδιασμένοι. Επομένως οι τοιούτου είδους πληροφορίαι και όπως διαβιβάζεται(!) ταύτας, είνε όλως ατελέσφοροι εκτός αν φρονήτε ότι γράφετε προς Κουκουβάνουν όπως άλλοι σας έγραψαν άλλοτε, και ότι διά της πλάνης και της απάτης θέλετε διατηρήσει την επανάστασιν, όπερ όμως είνε αδίκημα προς τον Κρητικόν λαόν. Αναμένομεν να μας στείλετε φυσέκια και ψωμί και χρήματα διά να πληρώσωμεν τα χρέη τα προς τους περικυκλούντας και κατακλύζοντας ημάς οπλαρχηγούς.
Ο λαός, Κύριε, πεινά και επομένως ουδέν πράττει υστερείται των μέσων προς άμυναν και όχι προς επίθεσιν, ως αξιοίτε και άνευ μέσων δεν πράττεται, Κύριοι, τίποτε απολύτως. Όλα τα λοιπά είνε λόγοι κενοί και μάταιοι.
(Τ.Σ.) Ι.Α. Μανουσογιαννάκης, Ν. Νικολούδης, Α.Ι. Καλλοϊδάς, Ν.Μ. Σταματάκης, Α. Παναγιωτάκης, Κ.Ε. Σαρολίδης.
Γενικός Γραμματεύς Λ. Γεωργιάδης Λόγιος.

Ν.ΤΣΙΡΙΝΤΑΝΗ ΤΟΜΟΣ 2ος (Σελ 290)
(Γραμμένο από τον Λεωνίδα Γεωργιάδη Λόγιο)
Και η Προσωρινή Κυβέρνησις αποστέλλει την κατωτέρω έκκλησιν – τηλεγράφημα προς τας επιτροπάς Αθηνών και Σύρου.
<< Κύριοι,
Σπεύσατε! Αποστείλατε τάχιστα φυσέκια, φυσέκια, φυσέκια, άρτον και χρήματα. Η αποβίβασης εις Αγ. Ρούμελην και Σούγιαν και Δαμιόνα ή Λίμνη και Μέλισσαν. Μη αναβάλλετε. Ανάγκη δε διά μιας και όχι κατα διαδοχήν. Ο χρόνος σπεύδει. Εις Λίμνην μόνο φυσέκια, όχι άρτον. Εις Σούγιαν και άρτον και εις Αγ. Ρούμελην. Ο εχθρός σπεύδει. Εξ όλων των Τμημάτων ενταύθα συγκεντρούνται. Ο εχθρός πανταχόθεν. Πόλεμος ισχυρός εις Άσκυφον απόψε. Ο εχθρός απεμονώθη εκεί. Εν μόνον πυροβόλον ηρκεί προς καταστροφήν του εντός ώρας. Ουδεμία συγκοινωνία έχει με τον Αποκόρωνα. Μη αναβάλλετε. Σπεύσατε, σπεύσατε! Κρητικά φυσέκια προπάντων 5 και 6 δραμίων και ενός 2 ½ και 3 δραμίων πυρίτιδος, και αγγλικά προ πάντων.
(Τ.Σ.) Μουρί Σφακίων την 29 Ιουνίου 1867
Κ.Π. Βολουδάκης, Α.Ι. Τσίχλης, Α Παπαγιαννάκης, Μιχ. Τσούδερος, Μιχ. Κυριακίδης, Αντ. Ζωγράφος.
Γενικός Γραμματεύς Λεωνίδας Γεωργιάδης Λόγιος.>>

8ον ΠΑΛΙΜΨΗΣΤΟΝ ΤΗΣ ΒΙΚΕΛΑΙΑΣ
(Σελ 219)
43171. Επιστολή της μητέρας του Λόγιου από την Αθήνα, όπου ζούσε ως πρόσφυγας, με ημερομηνία 24.8.1868: ....η ανέχεια με έφερεν εις αγανάκτησιν, καθότι το ποσόν του σιτηρεσίου είναι ολίγον και εξ άλλου δεν δίδεται τακτικώς. Οι ενταύθα φίλοι σου δεν δύνανται να συντηρήσουν εαυτούς, πόσο μάλλον άλλους; Με παρακίνησαν να ομολογήσω ότι θα αναχωρήσω αφεύκτως δια την Κρήτην (όχι όμως βασίμως), εάν όμως ήθελα αποφασίσει οριστικώς, βέβαια έπρεπε να ζητήσω την γνώμην σου, όθεν μένω και θα μένω ας υποφέρω. Επιθυμώ να ερευνάς και να μανθάνης περί του πατρός σου...
Η μητέρα σου
Ανδριάνη χ. Ι. Γεωργιάδη


ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΛΟΓΙΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ
8ον ΠΑΛΙΜΨΗΣΤΟΝ ΤΗΣ ΒΙΚΕΛΑΙΑΣ
(Σελ. 225)
Ανδριανήν χ. Ι. Λογίου, Αθήνας. Από Γωνιές Μαλεβιζίου, 7 Σεπτεμβρίου του 1868. ...Ο πατήρ μου ό,τι σας γράφει (να κατέλθετε εις Κρήτην) το γράφει πιεζόμενος από την Τουρκικήν εξουσίαν. Η κάθοδος σου εις Κρήτην θα είναι προδοσία της Πατρίδος καθώς και η ιδική μου αναχώρησις εντεύθεν ατίμια της οικογενείας, υπέρ της τιμής της οποίας, οι γονείς μου έπαθον πλείστα υπό των Τούρκων... Μένετε εις Αθήνας ενόσω οι υιοί σας μένουν εις Κρήτην και εάν αποθάνωσι οι υιοί σας εν Κρήτη, σας παρακαλούν να τους μνημονεύετε εις την ελεύθεραν Ελλάδα και όχι εις την Κρήτην υπό την Τουρκίαν, έστω και εις την Υψηλήν κυριαρχίαν της.

8ον ΠΑΛΙΜΨΗΣΤΟΝ ΤΗΣ ΒΙΚΕΛΑΙΑΣ
(Σελ. 226)
Νικ. Σταυρινίδη: Μιχάλης Κόρακας, σ. 844:
Προκήρυξις
Κατά διαταγήν της Α.Ε. του Γενικού Αρχηγού Κρήτης διακηρύττομεν, ότι θέλει λάβη 200 Οθωμανικάς λίρας ρεγάλο όποιος φονεύση ή πιάση και παραδώσει ζωντανόν εις την εξουσίαν τον Αντώνιον Ζωγράφον από Αβδού, τον Κοκόλην Παπίτσαν από Έμπαρον, τον Λεωνίδα Γεωργιάδην από Γούβες, τον Κωνσταντίνον Μπέμπελην από Φουρνήν, τον Πιθαρούλην Λασιθιωτάκην και τον Λεωνίδαν Ροδοκανάκην...
Καστέλλι 28 Μαρτίου 1869
Ο Στρατιωτικός Διοικητής των Ανατολίκων Επαρχιών
Μεχμέτ Αλή Πασσάς

Το 1869 που απέτυχε η μεγάλη Κρητική επανάσταση, ο Λόγιος ήταν πιο κυνηγημένος και επικηρυγμένος από τους Τούρκους. Έτσι αναγκάστηκε να αυτοεξοριστεί στη Σύρο, όπου και κατέληγαν οι περισσότεροι επικηρυγμένοι επαναστάτες της Κρήτης. Τα χρόνια εκείνα η Σύρος ήταν ένα από τα πιο βιομηχανικά και εμπορικά νησιά της Μεσογείου, που οι Καθολικοί και οι Ορθόδοξοι είχαν μεγάλη οικονομική δύναμη στο νησί και δεν άφηναν τους Τούρκους να την ελέγχουν ολοκληρωτικά. Ο Λόγιος παρέμεινε στη Σύρο το 1869-1870, που διασυνδέθηκε με Συριανούς, Αθηναίους, Κρητικούς πολιτικούς και με τον συγχωριανό και συγγενή του που έμενε στην Ερμούπολη, τον εικοσάχρονο ποιητή και λυράρη Ιωάννη Κωνσταντινίδη όπου αγωνίστηκαν και αυτοί εκεί για τη λευτεριά του Κρητικού λαού αλλά διαφορετικά ο ένας από τον άλλο. Πάντα αγωνιζόταν ο Λόγιος και στη Σύρο εξαθλιωμένος οικονομικά και έφτασε στα όρια της φτώχειας και της πείνας. Παρόλο που όλοι οι Μεγάλοι της Αθήνας, της Κρήτης και της Σύρου ήξεραν ότι είχε ανάγκη από μια φέτα ψωμί, δεν τον βοήθησαν έμπρακτα. Η απόλυτη αποτυχία της επανάστασης και η οικονομική εξαθλίωση, τον ανάγκασαν όπως λένε να “αυτοκτονήσει” το Μάη του 1870. Για τον θάνατό του έγραψαν οι εφημερίδες της Αθήνας, της Σύρου και της Κρήτης. Ο αείμνηστος Μανώλης Δετοράκης γράφει για την αυτοκτονία:

8ον ΠΑΛΙΜΨΗΣΤΟΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
(σελ. 153)
...Απ’ όσα γράφτηκαν, δεν διευκρινίζεται ασφαλώς ο λόγος που οδήγησε τον Λόγιο στην αυτοκτονία. Παρακολουθώντας την όλη δραστηριότητά του, από την εμπλοκή και την ηγετική παρουσία του στο Μοναστηριακό ζήτημα και στην μεγάλη επανάσταση του 1866, μέχρι την αυτοκτονία του τον Μάη του 1870, ο μελετητής συμπεραίνει ότι πρόκειται για ένα δραστήριο νέο ιδιαίτερης για την εποχή του μόρφωσης, αγνό πατριώτη και ιδεαλιστή, συχνά εριστικό και άκαμπτο, με μεταπτώσεις του θυμικού που εκφράζονται ως υπεράγαν αισιοδοξία ή απαισιοδοξία. Η συμπεριφορά του εκτιμάται ιδιαίτερα και ενοχλεί επίσης. Αναμφισβήτητα,όλοι τιμούν τα αγνά πατριωτικά του αισθήματα και την εντιμότητα του. Φαίνεται ότι τα συσσωρευμένα προβλήματα που ακολούθησαν την άτυχη κατάληξη της μεγάλης επανάστασης και τον συνόδευσαν στην αυτοεξορία του στη Σύρο, υπέσκαψαν την ψυχική του ισορροπία. Υπήρξαν λοιπόν πολλαπλά αίτια. Αν και η τελική πράξη του δράματος δεν είναι γνωστή, σίγουρα έχει σχέση με την άθλιαν βιωτήν εις την ξένην και τις μεταξύ των Κρητών αντιθέσεις που είχαν ιδιαίτερα οξυνθεί στη διάρκεια της επανάστασης και μετά. Οπωσδήποτε, το θέμα αυτό δεν έχει ακόμα διαλευκανθεί. Όσα εκτέθηκαν, αποτελούν απλά μια συμβολή.

Ο Γουβιανός συγγενής του Λεωνίδα Γεωργιάδη Λόγιου, ο εικοσάχρονος τότε ποιητής και λυράρης Ιωάννης Κωνσταντινίδης που ζούσε στη Σύρο, του έγραψε και απήγγειλε ένα ποίημα στον τάφο του στην Ερμούπολη με 37 στίχους. Παρακάτω αναδημοσιεύω μερικούς από αυτούς τους στίχους από τον τόμο του Δήμου Καβάλας “Ο ποιητής Ιωάννης Κωνσταντινίδης και το έργο του”:

ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΥΤΟΧΕΙΡΙΑΣΘΕΝΤΑ ΑΡΧΙΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ ΤΩΝ ΚΡΗΤΩΝ ΛΕΩΝΙΔΑ Χ. ΛΟΓΙΟΝ

............................................................................
Ποσάκις εις τα συμφοράς της δυστυχούς μας Κρήτης
Φωνήν σοφού δεν ύψωσας, το θάρρος να κυρύττεις.
Και ήδη ξένος, άφιλος εις ξένης γης το χώμα
Θα αναπαύσεις το πολύ βεβαρημένον σώμα.
Θα σε δεχθεί αδάκρυτον του Άδου η σκοτία
Παρηγοδιάν στ΄ουρανού μόνον θα βρεις στον πλάστην.
Ιδού κ΄εγώ εν δάκρυον καρδιακόν θα ράνω
Του πόνου της πατρίδος μας στο μνήμα σου επάνω.
΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄΄

Δεν είναι δυνατόν να παρουσιάσω σε αυτό το αφιέρωμα τον Λεωνίδα Λόγιο όπως θα έπρεπε, γι’ αυτό με απλό τρόπο έκανα μια περίληψη της ζωής και των αγώνων του, σαν ελάχιστο φόρο τιμής. Δεν μπορώ όμως να μην αναφέρω ότι εμείς στις Γούβες πάντα εκτιμούμε τον χωριανό μας και όσα έχει κάνει. Ο αείμνηστος Γουβιανός ανιψιός του Λογίου, Δημήτρης Καπετανάκης (1864-1957), δάσκαλος και δήμαρχος του πρώτου Δήμου Επισκοπής Πεδιάδος και μαθητής του θείου του, Γιώργη Γεωργιάδη Λόγιου, είχε μεγεθύνει ένα μεγάλο κάδρο με τις μορφές του Λεωνίδα και του Γιώργη Γεωργιάδη, που τώρα υπάρχει καλοδιατηρημένο στο σπίτι του Δ. Καπετανάκη που κληρονόμησαν τα εγγόνια του, Γιώργης και Δημήτρης Νικολακάκης.
Το 1994 κάναμε στις Γούβες ένα μεγάλο μνημόσυνο –συμπόσιο, όπου και τιμήσαμε τον Γουβιανό εθνικό αγωνιστή Λεωνίδα Γεωργιάδη Λόγιο, και τον Γουβιανό εθνικό ποιητή και λυράρη, Ιωάννη Κωνσταντινίδη (1848-1917). Οι ομιλητές ήταν ο Δήμαρχος Γουβών, Μιχάλης Βασιλάκης, ο πεδιαδίτης γιατρός και συγγραφέας, Μανώλης Δετοράκης, ο διευθυντής του δημοτικού σχολείου Γουβών, Δημήτρης Δασκαλάκης, ο πρώην διευθυντής του ίδιου σχολείου, Στυλιανός Περσινάκης, κι εγώ, όπου παρουσιάσαμε το βιβλίο που είχα εκδώσει τότε με τίτλο «Ο Γουβιανός Λεωνίδας Γεωργιάδης Λόγιος(1832-1870)». Επίσης στις Γούβες έχουμε ονομάσει την κεντρική Λεωφόρο μας με το όνομα του Λεωνίδα Γεωργιάδη Λογίου.
Αυτό που καταγγέλλω είναι ότι το 2002-2003 το Δημοτικό Συμβούλιο του πρώην Δήμου Γουβών, αναγκάστηκε και ψήφισε να δώσει περίπου 6000 ευρώ για την φιλοτέχνηση δύο ανδριάντων, του Λεωνίδα Λογίου και του Ιωάννη Κωνσταντινίδη. Από τότε πέρασαν πάνω από δέκα χρόνια, και ο πρώην Δήμος Γουβών και νυν Δήμος Χερσονήσου βρίσκονταν μάλλον σε άγνοια ή αδιαφορία.
Αν συνεχιστεί αυτή η αδιαφορία εκ μέρους του Δήμου Χερσονήσου γι' αυτό το εκκρεμές θέμα, μάλλον θα αναγκαστούμε εμείς οι Γουβιανοί, όλοι μαζί οι απλοί άνθρωποι, οι υπεύθυνοι, οι προύχοντες, και οι κατά φαντασίαν νεοπλουτισμένοι, να κάνουμε ένα παγκρήτιο πεζοδρομιομαραθώνιο για να μαζέψουμε τα χρήματα και να φτιάξουμε αυτούς τους δύο ανδριάντες στις Γούβες στο λιβάδι-πλατεία. Και όταν κάνουμε τα αποκαλυπτήρια, σίγουρα θα καλέσουμε τις Αρχές του Νομού Ηρακλείου και του Δήμου Χερσονήσου να παραστούν.
Επιπλέον προτείνω μέσα από αυτό το δημοσίευμα στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, να μελετήσει και τον Γουβιανό εθνικό πολιτικό επαναστάτη Λεωνίδα Γεωργιάδη Λόγιο, για να μάθουν κάτι παραπάνω από όσα ξέρουν. Επίσης προτείνω στο Υπουργείο Παιδείας να χρηματοδοτήσει τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης να εκδώσουν ένα πολυσέλιδο τόμο για τους αγώνες και τη ζωή του Γουβιανού τίμιου πολιτικού-επαναστάτη Λεωνίδα Λόγιου. Τελειώνοντας παραθέτω αυτά που έγραψε ο αείμνηστος Μανόλης Δετοράκης στο 8ον Παλιμψηστον της Βικελαίας (σελ. 221) που βρίσκονται τα στοιχεία και τα έγγραφα του Λεωνίδα Γεωργιάδη:


Μεγάλος αριθμός εγγράφων, που έχουν άμεση σχέση με τη ζωή και τη δράση του Λεωνίδα Λογίου, βρίσκονται:
Ι. Στα Γενικά Αρχεία του Κράτους (ΓΑΚ), Ιστορικό αρχείο Γιάννη Βλαχογιάννη, Αρχείο Λογίου, φ. 241 (έγγραφα 1-457), φ. 242 (έγγρ. 1-330).
ΙΙ. Ιστορικό Αρχείο Κρήτης (ΙΑΚ): Ιστορική Συλλογή 2, έγγραφα της Επαναστάσεως του 1866 (Προσωρινή Κυβέρνησις της Κρήτης, Γενική Συνέλευσις των Κρητών). Επί μέρους φάκελοι επώνυμων αγωνιστών.
ΙΙΙ. Αρχείο Ιστορικού Μουσείου Κρήτης
ΙV. Αρχείο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρίας (ΙΕΕ): Μεγάλος αριθμός εγγράφων με τον τίτλο Κρητικά, αριθμημένα, χωρίς επιμέρους καταχώριση περίληψης των εγγράφων. Στο ίδιο αρχείο, σημαντικός αριθμός εγγράφων σχετικών με τον Λόγιο, βρίσκεται στον φάκελο Μ. Ρενιέρη.


"Να 'τανε σαν τον Λόγιο στον κόσμο όλοι οι ανθρώποι,
Θα 'ταν η γης ειρηνική κι ελεύθεροι όλοι οι τόποι."



Στη Φωτογραφία αριστερά είναι ο Γιώργης Γεωργιάδης Λόγιος και δεξιά ο Λεωνίδας Γεωργιάδης Λόγιος. Αυτή η φωτογραφία είναι πριν το 1866 και την έχει μεγεθύνει ο συγγενής και μαθητής των Λογίων, ο Γουβιανός Δημήτρης Καπετανάκης, δάσκαλος και δήμαρχος του πρώτου Δήμου Επισκοπής Πεδιάδος.



Στη φωτογραφία του 1986 αριστερά ο Μπαριτάκης Βαγγέλης και δεξιά ο Γιάννης Κωνσταντινίδης, εγγονός του Γουβιανού ποιητή με τη γυναίκα του, Αγγελική, συζητούν για τις σχέσεις που είχαν το 1869-70 στη Σύρο ο Λεωνίδας Λόγιος και ο Ιωάννης Κωνσταντινίδης. (Φωτογραφία από το βιβλίο “Ο Γουβιανός Λεωνίδας Γεωργιάδης Λόγιος)

(Δημοσιευμένο στην Εφημερίδα "Πατρις" στις 2/4/2016)