Να επαναλειτουργήσουμε τον Πολιτιστικό Σύλλογο Κάτω Γουβών

Όπως όλοι οι οικισμοί του τόπου μας έχουν τους πολιτιστικούς τους συλλόγους, έτσι και η τουριστική κωμόπολη των Κάτω Γουβών έχει τον δικό της πολιτιστικό σύλλογο, που τον ίδρυσαν κάποιοι Κατωγουβιανοί πριν 20 χρόνια περίπου.

Σε αυτό τον σύλλογο πρωτοεκλέχτηκε πρόεδρος ο αείμνηστος καθηγητής Μανώλης Ζερβός. Ο σύλλογος είχε νοικιάσει γραφείο στη διακλάδωση Γουβών, που τότε κάναμε επίσημα εγκαίνια σε αυτό το γραφείο. Στην πορεία του ο σύλλογος κατασκεύασε στάσεις λεωφορείων για να μη βρέχονται οι επιβάτες και οι μαθητές, καθώς επίσης κατασκεύασε κάποια παγκάκια στις Κάτω Γούβες. Επίσης δημιούργησε με νόμιμες διαδικασίες και την έγκριση ορισμένων Κατωγουβιανών, την ενορία των Κάτω Γουβών. Έκδωσε ένα αξιόλογο συλλεκτικό ημερολόγιο αφιερωμένο στον Γουβιανό εθνικό ποιητή, αγωνιστή και λυράρη, Ιωάννη Κωνσταντινίδη (1848-1917), συμμετείχε σε σχολικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις στις Κάτω Γούβες και άλλα.

Πριν από 10 χρόνια περίπου πέθανε ο πρόεδρος του συλλόγου, Μανώλης Ζερβός, κι έκτοτε εμείς οι Κατωγουβιανοί δεν κάναμε εκλογές να συνεχίσουμε την πολιτιστική πορεία του τόπου μας. Από τότε κάνω ασταμάτητα προτάσεις στους συντοπίτες μου να κάνουμε εκλογές να προβάλουμε τις πολιτιστικές μας παραδόσεις. Κανείς όμως δε δίνει σημασία, που αυτό σημαίνει ότι εμείς οι Κατωγουβιανοί “δε θέλουμε να συνεχίσει την πολιτιστική του πορεία ο Πολιτιστικός Σύλλογος Κάτω Γουβών”.

Έτσι δεν επαναλειτούργησε αυτός ο σύλλογος, χάνοντας συνέχεια χρήματα που δεν παρέχονται στον πολιτισμό των Κάτω Γουβών. Σε αυτό τον σύλλογο μπορούν να παρέχονται χρήματα από το Δήμο Χερσονήσου, από την Περιφέρεια Κρήτης, από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από προγράμματα ΕΣΠΑ, από το Υπουργείο Πολιτισμού, από την τοπική κοινότητα Γουβών και από άλλους χορηγούς, που τώρα χάνονται. Όλα τα παραπάνω γραφούμενα μου είναι πασίγνωστα στους συντοπίτες μου.

Τις τελευταίες εβδομάδες πολλοί αξιοσέβαστοι Γουβιανοί-Κατωγουβιανοί μπήκαν στα ψηφοδέλτια των συνδυασμών του Δήμου Χερσονήσου και υπόσχονταν πως θα δουλέψουν πολύ για την ανάπτυξη, τον πολιτισμό και την προκοπή των Κάτω Γουβών. Όπως είναι φυσιολογικό, οι περισσότεροι δεν εκλέχτηκαν δημοτικοί σύμβουλοι. Τώρα όμως αυτοί που αγαπούν τόσο πολύ τις Κάτω Γούβες, μπορούν να αναλάβουν τον σύλλογο.

Η μεγαλύτερη απορία μου είναι γιατί όλοι οι Κατωγουβιανοί δε θέλουν να επαναλειτουργήσουν τον Πολιτιστικό Σύλλογο Κάτω Γουβών.

“Οι Κάτω Γούβες έχουνε δική τους ιστορία

και οικισμό, πολιτισμό κι ορθόδοξη ενορία.

Οι Κάτω Γούβες έχουνε ακρογιαλιές στα στήθια

κι ανθρώποι απ’ όλες τις φυλές τις αγαπούν στ’ αλήθεια.”

 (Δημοσιευμένο στην εφημερίδα "Πατρίς" στις 18/6/2019)

Γιατί στις Γούβες στα Πελεκητά δεν τιμάμε τη μάχη που έχασε εκεί ο Χίτλερ το Μάη του 1941;

Μια από τις μάχες που έχασε ο Χίτλερ στην Κρήτη το Μάη του 1941 ήταν στις Γούβες στα Πελεκητά. Αναμφισβήτητα ένας από τους τόπους που έριξαν αλεξιπτωτιστές ο Χίτλερ και αυτοί που τον ακολουθούσαν, ήταν ο Γουβιανός κάμπος.

Την παραμονή που έπεσαν οι αλεξιπτωτιστές, ήρθαν και στις Γούβες πολλά γερμανικά κατασκοπευτικά αεροπλάνα να αναγνωρίσουν τον τόπο μας και τις αντιδράσεις των Κρητικών, νομίζοντας πως οι Κρητικοί θα τους υποδέχονταν “μετά βαΐων και κλάδων και στρώνοντας τους χαλιά να περπατούν”. Αλλά ο στρατός μας μετά τη γερμανική κατασκοπευτική περιπολία έλαβε αντιστασιακά μέτρα. Οι στρατιώτες μας για να είναι έτοιμοι σε θέση μάχης, ανέβηκαν στα υψώματα στον Καρτερό, στο Κακό Όρος, στο βουνό Κοψά της Ανώπολης και στο Καλυβομούρι των Γουβών. Οι στρατιώτες μας ήταν κι εκεί σε θέση μάχης όταν τις πρωινές ώρες είδαν να πέφτουν αλεξιπτωτιστές στο Γουβιανό κάμπο. Κατέβηκαν στα πελεκητά κοντά στο γεφυράκι, που όταν θα τους βομβάρδιζαν τα αεροπλάνα να έμπαιναν από κάτω για προστασία.

Οι Γερμανοί αλεξιπτωτιστές όταν έπεφταν στο Γουβιανό και Γουρνιώτικο κάμπο, είχαν στόχο να καταλάβουν το Ελληνικό Κρατικό Ασύρματο Γουρνών, που βρισκόταν λίγα μέτρα ανατολικά από την πύλη της πρώην αμερικάνικης βάσης. Ανατολικά όμως απ’ τον ασύρματο, στα Πελεκητά, υπήρχε μια αποθήκη του Γουβιανού μεγαλοεργολάβου Αντρέα Κατσικάκη, ή Κατσικαντρέα, που είχε μέσα διάφορα εργαλεία και απήρια για να απηριάζει τα αμπέλια του. Οι Γερμανοί νόμιζαν πως εκεί ήταν ο ασύρματος κι ενώ έβλεπαν τους στρατιώτες μας που τους κοντοσίμωναν, έπιαναν τους Γουβιανούς εργάτες και τους έβαζαν μπροστά τους σαν ανθρώπινη ασπίδα, μέχρι να μπουν στην αποθήκη του Κατσικαντρέα.

Στη συνέχεια άρχισε η μάχη και μια στιγμή άρπαξαν φωτιά τα απήρια. Για να μη γίνει ολοκαύτωμα, οι Γερμανοί έβγαλαν αμέσως από το παράθυρο μια άσπρη σημαία, που σήμαινε πως παραδόθηκαν, για να πάνε οι στρατιώτες μας να τους συλλάβουν. Αυτό όμως ήταν μπλόφα, και όταν οι Έλληνες βγήκαν από το γεφυράκι, οι Γερμανοί άρχισαν να τους πυροβολούν, σκοτώνοντας το λοχία Ορέστη Ανδρεαδάκη και το δεκανέα Νικόλαο Ζαχαριουδάκη. Οι στρατιώτες μας αγρίεψαν και πυροβολούσαν ανελέητα τους Γερμανούς, που άλλους τους σκότωσαν κι άλλοι κατέφυγαν προς τον Ασύρματο Γουρνών και προς το ύψωμα του Ανωπολιώτικου βουνού Κοψά, που τους περίμεναν κι εκεί στρατιώτες μας και τους πολέμησαν.

Σε αυτή τη μάχη και νίκη του στρατού μας στις Γούβες στα Πελεκητά, τραυματίστηκε ο Ανωπολιώτης Ιωάννης Χατζάκης, ή Χατζής και ο Βασίλης Ανδρονάς από το Καλό Χωριό. Στις μάχες αυτές οι Γερμανοί σκότωσαν δυο Γουβιανούς άοπλους πολίτες στου Κοκκίνη το Χάνι, τον Ανδρέα Αρετάκη και τον Κωστή Σπυριδάκη, γιατί αντιστάθηκαν. Τις ημέρες της Μάχης της Κρήτης, τρία Γουβιανά παλικάρια, ο Γιώργης Πεπονάκης του Εμμανουήλ, ο Γιώργης Πεπονάκης του Κωνσταντίνου και ο Μιχάλης Σαμπροβαλάκης του Χαραλάμπου έκαναν στη Γουβιανή περιοχή του Αγίου Κωνσταντίνου την απαγωγή του Γερμανού κατασκόπου αξιωματικού, Ότο Λούνερ. Μετά από λίγο καιρό τους πρόδωσε κάποιος που δεν ήταν Γουβιανός κι έτσι εκτέλεσαν οι Γερμανοί στον Καρτερό στις 6/8/1941, τον Γιώργη Πεπονάκη του Εμμανουήλ, τον Μιχάλη Σαμπροβαλάκη του Χαραλάμπου και τον Κοξαριανό Γιώργο Τρυπάκη ή Μαραγκονάκη. Ο Γιώργης Πεπονάκης του Κωνσταντίνου δεν παραδόθηκε για εκτέλεση και στη συνέχεια τον φυγάδεψαν οι αντάρτες με εγγλέζικο υποβρύχιο στη Μέση Ανατολή που πολέμησε κι εκεί τους Γερμανούς Ναζί.

Έτσι έχασε ο Χίτλερ αυτή τη μάχη στις Γούβες στα Πελεκητά. Από το Μάη του 1941, έως το 2019 έχουν περάσει σχεδόν 80 χρόνια και οι εκάστοτε αρχές των Γουβών δεν έκαναν ούτε ένα μνημόσυνο στα Πελεκητά, στα χώματα που έχασε ο Χίτλερ αυτή τη μάχη. Εκεί που χύθηκε το αίμα των στρατιωτών μας και των συμπολιτών μας για τη λευτεριά μας.

Εγώ σαν Γουβιανός, σαν απλός κι ασήμαντος άνθρωπος, προτείνω στις αρχές των Γουβών να τιμούμε κάθε χρόνο στο Καμαράκι στα Πελεκητά τους νεκρούς που πολέμησαν και σκοτώθηκαν για μας. Ακόμα κάνω μια δεύτερη πρόταση στις αρχές των Γουβών, εκεί στο Καμαράκι στα Πελεκητά να στήσουμε για μνημείο μια τεράστια πέτρα που να κυματίζει στη κορυφή της η Ελληνική σημαία, και να γράψουμε πάνω στην πέτρα τα ονόματα των πεσόντων.

Για το ότι οι αρχές των Γουβών εδώ και σχεδόν 80 χρόνια δεν έκαναν ούτε ένα μνημόσυνο να τιμήσουν αυτή τη μάχη, δε φταίμε εμείς οι απλοί και ασήμαντοι Γουβιανοί, γιατί εμείς δεν ήμασταν ποτέ οι αρχές των Γουβών αλλά ούτε και των αρχών μας...

Πηγή: Η Μάχη της Κρήτης (Μέρος Πρώτο), 1946, του Ιωάννη Μουρέλλου, σελίδες: 138-139

“Στις Γούβες στα πελεκητά, Χίτλερ την πρώτη μάχη,

την έχασες κι αρχίσανε της ήττας σου τα πάθη.”

 

Στη φωτογραφία του 2000, ο Γουβιανός Μπαριτάκης Βαγγέλης και ο Ανωπολιώτης Γιάννης Χατζάκης ή Χατζής, συζητούν για τη μάχη στις Γούβες στα Πελεκητά το Μάη του 1941.

 (Δημοσιευμένο στην εφημερίδα "Πατρίς" στις 18/5/2019)

ΓΙΑΤΊ ΣΤΙΣ ΚΆΤΩ ΓΟΥΒΕΣ ΔΕΝ ΞΑΝΑΧΤΊΖΟΥΜΕ ΤΟ ΝΑΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΠΕΛΑΓΙΑΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΝΑΤΙΝΑΞΑΝ ΟΙ ΧΙΤΛΕΡΙΚΟΙ ΤΟ 1944;

ΓΙΑΤΊ ΣΤΙΣ ΚΆΤΩ ΓΟΥΒΕΣ ΔΕΝ ΞΑΝΑΧΤΊΖΟΥΜΕ ΤΟ ΝΑΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΠΕΛΑΓΙΑΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΝΑΤΙΝΑΞΑΝ ΟΙ ΧΙΤΛΕΡΙΚΟΙ ΤΟ 1944;

Πριν από πέντεξι αιώνες περίπου αξιολογείται η ανέγερση του Διμάρτυρου Γουβιανού ορθόδοξου ιερού ναού ή μετοχιού του Αγίου Γεωργίου και Αγίας Πελαγίας στην Γουβιανή περιοχή στ’ Αη-Γιωργιού τα σόπατα νοτιοανατολικά από το ξενοδοχείο Αμιράντες και νοτιοδυτικά από τα λιβάδια του Αποσελέμη στην πιο αμφιθεατρική περιοχή των Κάτω Γουβών. Αυτός ο ιερός ναός σαν εξωμονάστηρο ήταν δίθολος και σχετικά μεγάλος και των είχαν χτίσει με ντόπιες πέτρες με σαντορινιό χώμα και ασβέστη όπως τα ενετικά τείχη του Μεγάλου Κάστρου. Αυτή η κατασκευή αυτού του Ναού είχε γίνει με ακρίβεια και με τις σχετικές λεπτομέρειες με τους άγραφους νόμους της Κρητικής παραδοσιακής και εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής. Γύρω-γύρω από αυτό το ναό υπήρχαν πολλά χωράφια που ήταν ιδιοκτησίας του, που τα καλλιεργούσαν οι καλόγεροι, κριθάρια ,στάρια, ταγές, ρόβια, περβολικά και άλλα. Από παλιές Γουβιανές ζωντανές μαρτυρίες ακούγεται ότι πριν από πολλά χρόνια ο τούρκικος στρατός έδιωξε από τον ναό τους καλόγερους γιατί αυτή την αμφιθεατρική περιοχή ήθελαν να την κάνουν οι Τούρκοι μουσουλμανικό παρατηρητήριο για να μην αποβιβαστούν στην Γουβιανή παραλία ξένοι εχθροί και τους πάρουν την Κρήτη μας. Στην συνέχεια αυτήν την εκκλησία την λειτουργούσαν οι τότε Γουβιανοί παπάδες και ψάλτες την ημέρα του Άη-Γιώργη και την ημέρα της Αγίας Παρασκευής που εκεί συγκεντρώνονταν πιστοί χριστιανοί από τις Γούβες και τα γύρω χωριά.

Τα χρόνια της Γερμανικής κατοχής οι Χιτλερικοί φασίστες και αυτοί που τους ακολουθούσαν έκαναν αυτό τον ναό φυλάκιο και πυροβολείο γιατί ήταν η πιο αμφιθεατρική περιοχή των Κάτω Γουβών για να φρουρούν και Γερμανικά κανόνια τους Εγγλέζους να μην αποβιβαστούν με τα ποταμόπλοια και τους πάρουν την Κρήτη μας. Επίσης αυτοί οι Γερμανοί φασίστες κοιμόνταν μέσα σε αυτόν τον ιερό γουβιανό ναό που έσπασαν τα τέμπλα και τις εικόνες του, στη συνέχεια τα τεμάχισαν και τα έκαψαν στην παρασιά και μαγείρευαν. Το 1944 που έφυγε ο Γερμανικός Στρατός από την Κρήτη οι άπιστοι Γερμανοί φασίστες ανατίναξαν αυτόν τον δίθολο αγιασμένο ναό του Αγίου Γεωργίου και της Αγίας Πελαγίας χωρίς κανέναν λόγο. Μετά από λίγο καιρό ένα δυο <<ορθόδοξοι χριστιανοί>> από την γύρω περιοχή έκλεψαν τις πετροπελεκημένες πορτοστασιές και τα αγκωνάρια ή πελέκια που τα κουβάλησαν με τα μουλάρια εκεί που τα χρειάζονταν. Τώρα υπάρχουν ατόφια τα θεμέλια αυτού του ναού και μεγάλοι όγκοι ντουβαριών χτισμένοι με σαντορινιό χώμα και ασβέστη. Από το 1944-2019 πάνε εκεί πιστοί ορθόδοξοι χριστιανοί και ανάβουν τα καντήλια στο εικονοστάσι που υπάρχει εκεί, πάντα στεναχωρούνται και λένε: <<μα γιατί δεν ξαναχτίζουμε αυτή τη διμάρτυρη και δίθολη εκκλησία μας του Αγίου Γεωργίου και της Αγίας Πελαγίας;>>

Από τότε που ανατίναξαν οι γερμανοί φασίστες αυτόν τον ναό μας δημιουργούνται πάρα πολλές και αμέτρητες αδικαιολόγητες δικαιολογίες που δεν έχουμε χτίσει αυτόν τον ναό μας. Εμείς όμως οι ορθόδοξοι χριστιανοί μάλλον δεν θέλουμε να καταλαβαίνουμε ότι όλα τα στραβολυμένα προβλήματα είναι άλυτα και υπάρχει η λύση τους σαν να εννοούμαι ότι μάλλον δεν θέλουμε να καταλαβαίνουμε ότι ένα και ένα κάνουν δύο. Τις τελευταίες δεκαετίες έχουν γίνει θρησκευτικές μελέτες για να ξεκαθαρίσουν αν αυτός ο ναός ανήκει στο μοναστήρι της Αγκαράθου η στο μοναστήρι της Ανωπόλεως που ίσως είναι αυτή η αδικαιολόγητη δικαιολογία που δεν ξαναχτίσαμε αυτό τον ναό. Εγώ όμως σαν γουβιανός, σαν απλός και ασήμαντος άνθρωπος θεωρώ ότι αυτός ο ναός ανήκει πάνω στα γουβιανά χώματα που είναι χτισμένος και ανατιναγμένος. Ενώ ανήκει μέσα στην περιοχή της ενορίας των Κάτω Γουβών και δεν πρέπει κανείς να απαγορεύει την ανέγερση αυτού του ανατιναγμένου γουβιανού ναού του Αγίου Γεωργίου και της Αγίας Πελαγίας.

Για να ανεγείρουμε αυτόν τον γουβιανό ναό υπάρχουν πολλές και εύκολες λύσεις όπως είναι να πάρουμε λεφτά από το Υπουργείο Θρησκευμάτων της Γερμανίας, από τις Γερμανικές αποζημιώσεις. Άλλη λύση είναι να μπει αυτή η αποζημίωση του ναού μας στο πρόγραμμα <<ΕΣΠΑ>> που να χρηματοδοτηθεί 100%. Άλλη λύση είναι να βρεθεί μια γουβιανή ορθόδοξη τουριστική Α.Ε. να χρηματοδοτήσει το χτίσιμο αυτής της εκκλησίας. Άλλη λύση αυτού του χτισίματος αυτής της εκκλησίας μας είναι ότι πρέπει εμείς οι γουβιανοί όλοι μαζί οι απλοί άνθρωποι, οι υπεύθυνοι, οι προύχοντες και οι κατα φαντασίαν νεοπλουτισμένοι να κάνουμε ένα παγκρήτιο πεζοδρόμιο μαραθώνιο, να μαζέψουμε λεφτά να χτίσουμε αυτό το ναό μας.

(Δημοσιευμένο στην εφημερίδα "Πατρίς" στις 8/5/2019)

Τα παλιά παραδοσιακά σπίτια και χωριά της Κρήτης ήταν σαν λαογραφικά μουσεία.

Τα παλιά παραδοσιακά σπίτια και χωριά της Κρήτης ήταν σαν λαογραφικά μουσεία.

Τους περασμένους αιώνες σε κάθε χωριό ή πόλη της Κρήτης σχεδόν όλα τα παραδοσιακά σπίτια και τα άλλα κτίσματα ήταν σαν μικρά ή μεσαία λαογραφικά μουσεία. Σχεδόν για όλα τα παλιά χωριά της Κρήτης δεν υπάρχουν καταγραμμένες χρονολογίες για το πότε έχουν δημιουργηθεί. Σε αυτούς τους χώρους που έχουν χτίσει οι πρόγονοι μας τα χωριά, ήταν ύπαιθρος που τα θεμελίωναν σε υψώματα-πλαγιές απέναντι από τα κρητικά πελάγη, για να βλέπουν τους ξένους εχθρούς μας όταν έρχονταν για να λαμβάνουν ανάλογα μέτρα οι κρητικοί επαναστάτες να αντιστέκονται για τη λευτεριά μας.

Όταν έχτιζαν τα χωριά μας οι πρόγονοι μας, όλα τα οικοδομικά υλικά, τις πέτρες, την άμμο, τον ασβέστη, τα ξύλα, τα καλάμια, τα κουβαλούσαν με τους γάιδαρους και τα μουλάρια. Οι Κρητικοί κτίστες και οι άλλοι μάστορες είχαν διδαχθεί τις Κρητικές παραδοσιακές τέχνες με ακρίβεια από πιο παλιούς μάστορες και από τους άγραφους νόμους της Κρητικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Έτσι οι Κρητικοί μάστορες με πολύ επιμονή, ακρίβεια και σοφία, έχτισαν τα χωριά και τις πόλεις της Κρήτης.

Για να κατοικούν πιο άνετα και ανθρώπινα, όλα τα σπίτια σε όλα τα χωριά και τις πόλεις μας ήταν πυκνοχτισμένα. Συνήθως όπου έσμιγαν τα σπίτια, έχτιζαν οι δύο γείτονες μεσοτοιχίες για να γλιτώνουν τα κουβαλήματα των πετρών.

Οι παραδοσιακοί Κρητικοί οικοδόμοι και οι άλλοι μάστορες των διαφόρων Κρητικών τεχνών που καλυτέρευαν τη ζωή και την επιβίωση των προγόνων μας, ήταν πελεκάνοι-χτίστες, σοβατζήδες, ξυλοκόποι, μαραγκοί, επιπλοποιοί, χαρκιάδες, τσαγκάρηδες, ράφτες, φαμπρικάρηδες, καζανάρηδες, πεταλωτές, σωμαράδες, τυροκόμοι, φουρνάρηδες, κλαδευτάδες, περβολάρηδες, ζευγάδες, πρακτικοί γιατροί, κτηνίατροι, ανυφαντούδες, ψαράδες και άλλοι.

Σχεδόν όλα τα σπίτια του παλιού καιρού στην Κρήτη αποτελούνταν από τα ίδια δημιουργήματα των Κρητικών παραδοσιακών τεχνών. Σχεδόν σε όλα τα παλιά Κρητικά σπίτια υπήρχε η αυλή και η αυλόπορτα που συνήθως ήταν όλη μέρα ανοιχτή. Μέσα στο σπίτι υπήρχε το πόρτεγο που αν ήταν μεγάλο έκαναν στη μέση μια καμάρα για να φτάνουν τα δοκάρια. Συνήθως στα σπίτια υπήρχε εξωτερικός φούρνος , το τζάκι, το μουτουπάκι, το κτιστό ντουλάπι, τα πεζούλια, το κελάρι, ο οντάς, ένα αργαστήρι-αργαλειο, πέτρινη γούρνα, χειρόμυλος, πιατοθήκη, δεματαρά, σταμνατάτης, σοφράς, βολιστής, κόσκινο, κνισάρα, μπουγαδοτσίκαλο, κάθε λογής αγροτικά εργαλεία, δρεπάνια, σκαπέτια, λούρα, αλέτρι, ζυγός, βολόσυρος, καντηλιέρης-λυχνοστάτης, και άλλα.

Συνήθως δίπλα από το κάθε σπίτι υπήρχε ο αχεριώνας, το αχίρι, γάιδαροι, μουλάρια, γιοργαλίδικα άλογα, αγελάδες, πρόβατα, αίγες, όρνιθες που γυρνούσαν όλη μέρα στα σοκάκια, αλλά και ο λεβέντης πετεινός πάντα ξυπνούσε το αφεντικό του πριν ξημερώσει για να πάει στη δουλειά.

Έτσι το κάθε Κρητικό παραδοσιακό σπίτι και το κάθε Κρητικό παραδοσιακό χωριό ήταν ζωντανά λαογραφικά μουσεία που υπήρχε φιλοξενία, ηθική, σεμνότητα, ανθρωπιά, λεβεντιά, ομορφιά, που συχνοτραγουδούσαν οι άνθρωποι μέρα και νύχτα χωρίς άγχος σα να ήταν η τότε ζωή καθημερινό αγνό πανηγύρι, έτσι έβγαινε έξω από την ψυχή των προγόνων μας η λευτεριά.

Σε κάθε πόλη ή χωριό, την πιο πολύ αξία,

την έχουν τα αγάλματα και όλα τα μουσεία.

(Δημοσιευμένο στην εφημερίδα "Πατρίς" στις 1/4/2019)

Γιατί υποτιμούν την υψηλή παραδοσιακή νοημοσύνη των πολύ καλών Σητειακών και των άλλων ΑνατολικοΚρητικών;

Γιατί υποτιμούν την υψηλή παραδοσιακή νοημοσύνη των πολύ καλών Σητειακών και των άλλων ΑνατολικοΚρητικών;

Γραφει ο Βαγγέλης Μπαριτάκης

Χωρίς να κάνω ρατσιστική διαλογή στους Κρητικούς, θεωρώ ότι και οι Σητειακοί δεν είναι τέλειοι αλάνθαστοι και αναμάρτητοι. Κατά την προσωπική μου γνώμη σχεδόν όλοι οι Σητειακοί είναι οι καλύτεροι άνθρωποι της Κρήτης γιατί δεν είναι κλέφτες-ζωοκλέφτες, φονιάδες, καταπατητές και διχοτομητές της Κρήτης μας. Πάντοτε οι περισσότεροι Σητειακοί δε θέλουν να γίνουν πλούσιοι κατά φαντασία. Γιατί θέλουν να ‘ναι λεύτεροι, να παίζουν βιολιά, λύρες, κιθάρες, νταούλια, ασκομαντούρες, να γλεντούν, να χορεύουν, να κάνουν παρεάκια, καντάδες, να τραγουδούν ερωτικές και αντικριστές μαντινιάδες.

Παράλληλα ορισμένοι παρουσιαστές των μέσων ενημέρωσης, των γλεντιών και των παραδόσεων μας θεωρούν ουσιαστικά φανερά και κρυφά τους πολίτες του ανατολικού Νομού Ηρακλείου και ολόκληρου του Νομού Λασιθίου, και ιδιαίτερα τους Σητειακούς, κατώτερης παραδοσιακής διαλογής, για να ταπεινώνουν την υψηλή παραδοσιακή μας διανόηση. Γι’ αυτό σχεδόν όλοι οι λυράρηδες της Κρήτης δε θέλουν να μάθουν ούτε να παίζουν στα γλέντια Σητειακούς ερωτικούς σκοπούς και χορούς.

Τα τελευταία πενήντα χρόνια ορισμένα αφεντικά των Κρητικών παραδόσεων μας και με την υποστήριξη αυτών που τους ακολουθούν και τους χιλιοχειροκροτούν, ξεβάφτισαν τον Καστρινό Πηδηχτό και τον Σητειακό Πηδηχτό και τον βάφτισαν “Μαλεβιζώτη”, αλλά δε μας ξεκαθαρίζουν τι είναι αυτο, Μαλεβιζώτικος σκύλος, Μαλεβιζώτικος ποταμός, ή Μαλεβιζώτικος Πηδηχτός;

Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάμε όλοι οι Κρητικοί είναι ότι η Σητεία, οι Σητειακοί και οι Ανατολικοκρητικοί, δεν είναι κατώτερης διαλογής αγωνιστές, γιατί αυτοί έχουν προσφέρει πολλά για τη λευτεριά μας, για την παράδοση, τον πολιτισμό, την επιστήμη, τη μουσική, την ποίηση και άλλα. Και πάντοτε πρέπει να ξέρουμε ότι κάθε πρωί περιμένουμε να βγει ο ήλιος από τους ευλογημένους τόπους των καλών Σητειακών που σέβονται και αγαπούν όλους εμάς τους Κρητικούς.

(Αδημοσίευτο)

Γιατί ο Δήμος Ηρακλείου έχει τη μικρότερη ταμπέλα απ’ όλους τους Δήμους;

Γιατί ο Δήμος Ηρακλείου έχει τη μικρότερη ταμπέλα απ’ όλους τους Δήμους;

Αναμφισβήτητα κάθε μέρα επισκέπτονται το Ηράκλειο άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο και σχεδόν όλοι απολαμβάνουν την ωραιότερη και μεγαλοπρεπέστερη Λεωφόρο της 25ης Αυγούστου, που εκεί βρίσκεται η πανέμορφη Λότζια – Δήμος Ηρακλείου. Όσοι επισκέπτες του Μεγάλου Κάστρου δεν ξεναγούνται, όταν βλέπουν τη Λότζια ίσως ν’ αναρωτιούνται τι είναι αυτό το πανέμορφο κτίριο.

Όταν πλησιάζουν στη γωνιά της Λότζια βλέπουν μια σωληνίτσα που έχουν βιδώσει τέσσερα ταμπελάκια και άλλες φορές προσθέτουν από κάτω τους διπλές χάρτινες ταμπελίτσες προχειροσυνδεμένες με συρραπτικό. Σε αυτές τις πολύ μικρές ταμπελίτσες που είναι βιδωμένες σε ένα σωληνάκι, η μια γράφει “Δημαρχείο”, αλλά δεν εξηγεί ποιανού Δήμου είναι. Αυτά τα μικροπρεπή ταμπελάκια δεν αντιστοιχούν στη μεγαλοπρέπεια της Λότζια και του Μεγάλου Κάστρου. Γιατί αυτό το μικρό δημοτικό ταμπελάκι παρουσιάζεται σαν ενός πάμφτωχου σωματείου ή ενός πάμφτωχου συλλόγου και ίσως να είναι το μικρότερο ταμπελάκι απ’ όλους τους δήμους του κόσμου, που παραπέμπει τη σκέψη μας σε τριτοκοσμικές δημοτικές ταμπελίτσες.

Γι’ αυτή την αδικαιολόγητη αμέλεια, αδιαφορία και ανευθυνότητα, ίσως να “μη φταίει κανείς”. Αν όμως κάποτε εξεταστεί αυτό το εκκρεμές θέμα, θα βρεθούν δεκάδες αδικαιολόγητες δικαιολογίες και “αδικαιολόγητοι δικαιολογημένοι”, που ο Δήμος Ηρακλείου έχει τη μικρότερη δημοτική ταμπέλα στην Ελλάδα.

Στο Ηράκλειο κατοικούν πάρα πολλοί αρχιτέκτονες και καλλιτέχνες που έχουν δυνατότητες να κάνουν πολλές μελέτες δωρεάν, με μια ταμπέλα διπλής όψεως να στερεωθεί κάθετα επί της Λεωφόρου 25ης Αυγούστου να δείχνει με ένα βέλος τη Λότζια, χωρίς να την αγγίζει και χωρίς να εμποδίζει την εμφάνιση της, που να λέει “Δημαρχείο Ηρακλείου” στα ελληνικά και στα ξένα.

Αν δεν υπάρχουν ή δε διαθέτουν λεφτά γι’ αυτή την προσεχώς μεγαλοπρεπής ταμπέλα, ίσως να βρεθεί κάποια ελληνική ή ξένη Α.Ε. να την κατασκευάσει κατόπιν ειδικής άδειας από το Δήμο Ηρακλείου.

Τελειώνοντας αυτό το εκκρεμές θέμα, ζητώ οπωσδήποτε από κάποιο υπεύθυνο του Δήμου, να μου απαντήσει από τον τοπικό τύπο, γιατί δεν έγινε, γιατί δε γίνεται και γιατί “δε θα γίνει” αυτή η ταμπέλα στο Δήμο Ηρακλείου.

“Όλα τα δικαστήρια στον κόσμο όποιος γυρέψει,

το Κάστρο να μην αγαπώ δε θα μ’ απαγορέψει.”

(Δημοσιευμένο στην εφημερίδα "Πατρίς" στις 15/2/2019)

Το Νότιο Κρητικό Πέλαγος να μην το ονομάζουμε “Λιβυκό Πέλαγος”.

Το Νότιο Κρητικό Πέλαγος να μην το ονομάζουμε “Λιβυκό Πέλαγος”.

Πολλές φορές σκέφτονται τα μυαλά μας και λέει η γλώσσα μας για τους τόπους μας τις φράσεις “βόρεια και νότια Ήπειρος”, “βόρεια και νότια Μακεδονία”, “ανατολική και δυτική Θράκη”, “βόρεια και νότια Κύπρος” και την επικίνδυνη ονομασία “Λιβυκό Πέλαγος”. Γιατί επί εκατοντάδες χρόνια που είχαν οι διάφοροι ξένοι κατακτητές σκλαβώσει την Κρήτη μας και τον λαό της, ζωγράφιζαν τον χάρτη της Κρήτης και βάπτιζαν παράνομα το Νότιο Κρητικό Πέλαγος σε “Λιβυκό Πέλαγος”. Αυτή η επικίνδυνη επιβολή ανάγκασε τον Κρητικό κι Ελληνικό λαό και συνήθισε να λέει το Νότιο Κρητικό Πέλαγος “Λιβυκό Πέλαγος”, που αντιστοιχεί σα να λέμε το ανατολικό Αιγαίο “Τουρκικό Πέλαγος”.

Το πιο λυπηρό και “αισχρό” είναι ότι μάλλον σε όλες τις βαθμίδες της Ελληνικής εκπαίδευσης, τα ελληνόπουλα βλέπουν στους χάρτες του Υπουργείου Παιδείας και γράφουν το Νότιο Κρητικό Πέλαγος “Λιβυκό Πέλαγος”, που ίσως αυτό το παράνομο όνομα να το διδάσκονται οι νέοι μας για να το μάθουν να το γράφουν και να το λένε “Λιβυκό Πέλαγος”.

Αυτή την αναμφισβήτητη παράνομη πραγματικότητα άραγε την ξέρει η αφρικανική χώρα Λιβύη, για να μας δημιουργήσει στο μέλλον ένα νέο πολύχρονο ζήτημα διεκδικώντας τα χωρικά μας ύδατα, γιατί εμείς πάντοτε το ονομάζουμε “Λιβυκό Πέλαγος”;

Η μοναδική και σωστή λύση αυτού του εκκρεμούς προβλήματος είναι οι 300 βουλευτές μας να ψηφίσουν ένα νέο νομοσχέδιο που να βαπτίσει το “Λιβυκό Πέλαγος” σε “Νότιο Κρητικό Πέλαγος” και να μην διδάσκεται σε καμία βαθμίδα της παιδείας μας το όνομα “Λιβυκό Πέλαγος” και να βάλουν σε όλους τους νέους χάρτες την ονομασία “Νότιο Κρητικό Πέλαγος”.

(Δημοσιευμένο στην εφημερίδα "Πατρίς" στις 7/2/2019)