Βιβλιοπαρουσίαση του Δημοσιογράφου Νίκου Ε. Μαρκάκη στην εφημερίδα "Πατρίς"

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ΒΑΓΓΕΛΗ ΜΠΑΡΙΤΑΚΗ

Ο ΓΟΥΒΙΑΝΟΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ Χ. ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ ΛΟΓΙΟΣ 1832-1870

Κριτική του Δημοσιογράφου ΝΙΚΟΥ Ε. ΜΑΡΚΑΚΗ

(εφημερίδα "Πατρίς")

Λόγιε, τους αγώνες σου

δεν πρέπει να ξεχνούμε

γιατί κι αυτοί είναι αφορμή

και χωρίς Τούρκους ζούμε.

Β. Μπαριτάκης

   Από συγκυρία και μόνο, τη μερίδα του λέοντος καταλαμβάνουν οι μορφές εκείνες της ιστορίας μας που είχαν την τύχη να πρωταγωνιστήσουν σε δεδομένες στιγμές, να διαδραματίσουν περισσότερο εμφανή ρόλο στα πεδία των μαχών, της επιστήμης, της τέχνης κ.λ.π. Και να περιοριστούν έτσι σε δευτερεύοντα ρόλο, στο περιθώριο,άλλες προσωπικότητες που με μικρό έστω λιθαράκι τους συνέλαβαν κι αυτοί στην όλη οικοδομή, στο επίτευγμα, στο κατόρθωμα…

   Ο παραμερισμός και πολλές φορές η πλήρης εκμηδένιση και εξαφάνιση των δευτεροκλασάτων, τότε και μόνο τερματίζεται, όταν κάποιος φροντίσει να τους ανασύρει στην επιφάνεια από τη μέχρι τώρα αφάνεια και λήθη.

   Φαινόμενο ταυτόσημο με τη δουλειά του δύτη που ανασύρει από το βυθό της θάλασσας αγγεία και άλλους πολύτιμους θησαυρούς πανάρχαιων χρόνων και πολιτισμών που πο΄τε δεν έφθασαν στον προορισμό τους εξαιτίας ναυαγίων!!!

Το ρόλο του δύτη, αυτοδύτη μάλλον, υποδύθηκε και ο Γουβιανός οικοδόμος Βαγγέλης Γ. Μπαριτάκης, ο οποίος με δική του και μόνο πρωτοβουλία και με καθοδηγητή το ένστικτο και τον πατριωτισμό του, έφερε στην επιφάνεια από το περιθώριο το χωριανό του Λεωνίδα Χ. Γεωργιάδη-Λόγιο, τη σημαντική αυτή μορφή των ματωμένων χρόνων της Κρήτης, της εποχής του αναβρασμού με τις εξεγέρσεις και επαναστάσεις των Κρητικών για την αποτίναξη του μακραίωνος τούρκικου ζυγού.

   Με ηφαιστειακή έκρηξη μοιάζει συνήθως η προσπάθεια του ερευνητή να συγκεντρώσει, διασταυρώσει και ταξινομήσει στοιχεία και πληροφορίες, γύρω από τον ήρωα του, την καταγωγή του, τη δράση του, την επίγεια διαδρομή του κ.λ.π. Ζωτική ανάγκη και άκρως εποικοδομητική αποδεικνύεται η προσπάθεια διερεύνησης και καταγραφής λεπτομερειών γύρω από το αντικείμενό του.

Η γοητεία μιας έρευνας οφείλεται κυρίως στις αποκαλύψεις αγνώστων μέχρι στιγμής, στοιχείων γύρω από τον ερευνόμενο. Πρόκειται για μια δημιουργική προσπάθεια που κατά τα λεγόμενα μεταβάλλει το “νυ픨σε “αεί”, καθιστά, δηλαδή, “κτήμα ες αεί” όλων μας, το αποτέλεσμα της έρευνάς του.

   Στο ολιγοσέλιδο μα γεμάτο ουσία και αξία σύγγραμμά του “Ο Γουβιανός Λεωνίδας Χ. Γεωργιάδης-Λόγιος 1832-1870” ο Β. Μπαριτάκης ζωγραφίζει με σχολαστική επιμέλεια το άξιο αυτό τέκνο των Γουβών που με τη δράση του έλαμψε σε μια δύσκολη περίοδο της Κρητης και έδωσε το “παρών” του έκαμε έντονη τη παρουσία του, στους μακροχρόνιους αγώνες της και παράλληλα, τίμησε τη γενέτειρά του.

Στα προλεγόμενα του, ο συγγραφέας αποκαλύπτει το σκοπό του και δικαιολογεί την απόφαση του να ζωντανέψει τον ήρωα του:

“Και οι Γούβες, το χωριό του Λεωνίδα Γεωργιάδη Λόγιου, ήταν σκλαβωμένο από πολλούς αιώνες από τους Τούρκους και αντιστεκόταν και σ' αυτούς τους κατακτητές. Πολλοί ανώνυμοι και επώνυμοι οπλαρχηγοί, καπετάνιοι, αντάρτες και αγωνιστές από τις Γούβες , πολέμησαν τους Τούρκους κατά την εποχή του Λογίου για τη λευτεριά του λαού μας. Από τους επώνυμους Γουβιανούς αγωνιστές, ήταν μεταξύ άλλων, και ο Λεωνίδας που παράλληλα ήταν και μια μεγάλη πολιτική προσωπικότητα του 1860-1870. Και έιχε προσφέρει ανεκτίμητους αγώνες αυτά τα χρόνια”.

   Έχουν γραφτεί πολλά για το Λόγιο, για τη ζωή και τους αγώνες του. Σ' αυτό το βιβλίο δημοσιεύονται βασικά στοιχεία από εφημερίδες, βιβλία, έγγραφα. Ο Β. Μπαριτάκης προβαίνει, ουσιαστικά, σε μια καταγραφή κειμένων για το Λόγιο από διάφορες πηγές όπως: το “Παλίμψηστον” της Βικελαίας Βιβλιοθήκης (8ο και 9ο τεύχος) στα οποία τεύχη ο γνωστός ιστορικός και Κρητικολόγος γιατρός Μανόλης Δετοράκης παρουσιάζει διάπλατα το Γουβιανό πολεμιστη, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης, το Αρχείο Ιστορικού Μουσείου της Κρήτης και το Αρχείο Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρίας.

   Με την καταγραφή και συμπληρωματική αφήγηση του ολοκληρώνει το γενεαλογικό δέντρο του Λόγιου και την εικόνα της εποχής και των ανθρώπων που έζησε.

   Το βιβλίο είναι και μια απόδειξη ότι υπάρχουν και σήμερα συγγραφείς που χωρίς να γνωρίζουν πολλά γράμματα, χωρίς να έχουν πτυχία και περγαμηνές, παρά με μόνα εφόδια τη δύναμη της θέλησης και την αποφασιστικότητά τους προσφέρουν πολλά με την κάθε είδους έρευνά τους. Προσφορές που “ζυγίζουν” κατά πολύ και κάνουν πιο υπολογίσιμη την προσπάθειά τους.

   Με την απλή, λαϊκή και ανεπιτήδευτη αφήγησή του ο Β. Μπαριτάκης δημιουργεί ένα στενό “κλοιό” γύρω από το Λόγιο, την προσωπικότητα αυτή με τους πολλούς ρόλους: δάσκαλος στην Ιεράπετρα, φιλόλογος-νομικός με σπουδές στη Γαλλία και εκλεγμένος Γενικός Γραμματέας της Προσωρινής Κυβέρνησης της Κρήτης(1.2.1867). Με την οικογένειά του σαν σύνολο “ωφέλησε τα μέγιστα τη λευτεριά την ανθρωπιά, την προκοπή και τον πολιτισμό μας”.

   Στο πλευρό του Πομπιανού Μιχάλη Κόρακα και άλλων οπλαρχηγών της εποχής, που ήσαν αντίθετοι στην ηγεμονία στην ηγεμονία της Κρήτης υπό τον Άγγλο πρίγκηπα Αλφρέδον, έδωσε τη δική του μάχη για την ένωση της νήσου με την Ελλάδα.

Πρόλαβε όμως ο Ισμαήλ Πασάς, τον συνέλαβε, τον έκλεισε στη φυλακή και αργότερα τον εξόρισε από το νησί. Στην Αθήνα όπου κατέφυγε, συνέχισε τη δράση του κατά των Τούρκων.

   Το Μάρτη του 1869 ο στρατιωτικός διοικητής Ανατολικών Επαρχιών Κρήτης Μεχμέτ Αλή Πασάς προσέφερε 200 Οθωμανικές λίρες σε όποιον φονεύσει ή παραδώσει ζωντανό στην εξουσία το Λεωνίδα Γεωργιάδη από τις Γούβες!!!

   Το τέλος του Λογίου υπήρξε τραγικό: αυτοκτόνησε με περίστροφο στη Σύρο όπου είχε αυτοεξοριστεί το Μάη του 1870, για λόγους που δεν έχουν διευκρινιστεί πλήρως. Κατά πάσα πιθανότητα όπως ήταν οικονομικοί και συναισθηματικοί λόγοι, δεδομένου ότι τελευταία είχε καταστεί αντικείμενο συκοφαντιών οι οποίες υπέσκαψαν την ψυχική του ισορροπία.

   Το πατρικό του σπίτι στις Γούβες σώζεται και συντηρείται και σήμερα ακόμη, καθώς και μια φωτογραφία του βγαλμένη από το 1870. Όπως μας αποκαλύπτει ο Β. Μπαριτάκης, σαν ανταμοιβή της μεγάλης προσφοράς του Λόγιου, οι Γουβιανοί σκοπεύουν να διαλευκάνουν πλήρως τους λόγους αυτοκτονίας του, τον επαναπατρισμό των των οστών του από τη Σύρο, την ανέγερση προτομής του στο χωριό και την ονομασία προς τιμήν του της λεωφόρου που φέρνει προς τις Γούβες.

   Το υπό κρίση βιβλίο μας δεν είναι και τόσο πρόσφατο, αφήνει όμως αρκετό χρονικό περιθώριο για μια εντατικότερη και πληρέστερη έρευνα γύρω από την προσωπικότητα του Γουβιανού πατριώτη . Ο Β. Μπαριτάκης με το βιβλίο του αυτό αυτοδεσμεύεται για τη συνέχεια… Το χρέος του προς το Λόγιο είναι ιερό και απαράγραπτος κανόνας.

   Άλλωστε, απόδειξη της λατρείας και εκτίμησης του προς τον πρόγονο-χωριανό του αποτελούν οι δικής του έμπνευσης, μαντινάδες:

-Νά 'τανε σαν το Λόγιο

στον κόσμο όλοι οι ανθρώποι

θα 'τανε η γης ειρηνική

κι ελεύθεροι όλοι οι τόποι.

-Δυο Λεωνίδες γέννησαν

η Σπάρτη και η Κρήτη

κι αθάνατη η δόξα τους

ωσάν τον Ψηλορείτη.

-Ένα καιρό η Κρήτη μας

φάρο είχε στο σκοτάδι

και πυξίδα προς ελευθεριά

το Λόγιο Γεωργιάδη.

Πετροκεφάλι Γενάρης 2001

(Δημοσιευμένο της εφημερίδα "Πατρίς")