Με πρωτόγονα μέσα έχτισαν οι παλιοί οικοδόμοι τις πόλεις και τα χωριά μας.

 

Με πρωτόγονα μέσα έχτισαν οι παλιοί οικοδόμοι τις πόλεις και τα χωριά μας.

Αναμφισβήτητα όλα τα χτίσματα στον τόπο μας τα έχουν κατασκευάσει με πολλή κόπο οι εργατοτεχνήτες οικοδόμοι. Πριν από εκατό χρόνια περίπου, οι οικοδόμοι δούλευαν από την ανατολή μέχρι τη δύση του ηλίου. Με κρύο, βροχή, με καύσωνες, με κίνδυνο πάνω στις σκαλωσιές, με φτώχεια, στερήσεις και κακουχίες.

Στα χωριά και στις πόλεις του τόπου μας, οι μεταφορές των οικοδομικών υλικών, πέτρες, χώμα, ασβέστης, ξύλα, χειροποίητα τούβλα, γίνονταν με τους γαϊδάρους και τα μουλάρια. Άλλες φορές κουβαλούσαν μέσω θαλάσσης ελαφρόπετρα από τη Σαντορίνη με μεγάλα ξύλινα καΐκια με πανιά. Άλλες φορές κουβαλούσαν μεγάλες πελεκημένες πέτρες από Κρητικά παραθαλάσσια νταμάρια στα λιμενικά Κρητικά “Ενετικά λιμάνια” κάστρα με μεγάλες ξύλινες σταδίες με μεγάλα κατάρτια και πανιά.

Πριν ανακαλυφθούν τα τσιμέντα οι Κρητικοί οικοδόμοι δούλευαν πάντα με αγνά Κρητικά οικοδομικά υλικά. Στα Κρητικά χωριά στις οικοδομές δεν έβγαιναν άδειες. Οι αρχιμάστορες μαζί με τους ιδιοκτήτες θεμελίωναν την κάθε οικοδομή με τους άγραφτους νόμους της Κρητικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Στις πόλεις και στα χωριά του τόπου μας, τα σπίτια τα θεμελίωναν κολλητά το ένα στο άλλο, που αυτό σήμαινε πως όλες οι οικογένειες ήταν ενωμένες για να αντιμετωπίζουν τους ξένους εχθρούς. Επίσης σε αυτά τα σπίτια δημιουργούσαν μεσοτοιχίες για να κερδίσουν και οι δύο γείτονες το κουβάλημα των πετρών.

Οι Κρητικές παραδοσιακές οικοδομικές καλές τέχνες παραδίδονταν από γενιά σε γενιά, χωρίς να αλλοιώνονται ή να μετατρέπονται οι παραδοσιακοί τους κανονισμοί. Ένα κανονικό Κρητικό σπίτι αποτελούνταν από τη γύρω-γύρω χτισμένη αυλή, το πόρτεγο-σαλόνι με μια καμάρα για να φτάνουν τα δοκάρια την κουζίνα με πετρόχτιστο τζάκι και σταμνοστάτη με οντά, κελάρι μουτουπάκι, υπογειάκι, αποθήκη, αχεριώνα, αχίρι, απόπατο-καμπινέ, πατητήρι με το δοχιό, φούρνο, ένα ξέταιρο δωμάτιο για τους μουσαφίρηδες που όλα ήταν με χωματένια δώματα.

Όλα τα παραπάνω έργα τα έφτιαξαν οι οικοδόμοι που έχτισαν τις πόλεις και τα χωριά μας. Η Ελληνική Πολιτεία όμως αυτά που τους προσφέρει είναι ότι τους αναγνωρίζει τα ένσημα τους βαρέα, αλλά οι συντάξεις που τους δίνει είναι πολύ ελαφριές.

 (Δημοσιευμένο στην εφημερίδα "Πατρίς" στις 6/3/2021)