Ο αξέχαστος Γουβιανός λυράρης Μιχάλης Μαρκάκης ή Σπανός (1900-1978)
Με θέληση, μπόρεση και επιθυμία αποφάσισα να γράψω αυτό το μικρό αφιέρωμα στον αξέχαστο καλό και σεμνό Γουβιανό λυράρη Μιχάλη Μαρκάκη ή Σπανό, σαν ελάχιστο φόρο τιμής. Η καταγωγή του ήταν από τις Γούβες. Ο πατέρας του ο Λυπογιάνης Μαρκάκης ήταν πρώτος ξάδερφος του Γουβιανού εθνικού ποιητή και λυράρη Ιωάννη Κωνσταντινίδη (1848-1917). Κάποτε ρώτησα τον Σπανό “Μπάρμπα Μιχάλη, μα ποιος σε έμαθε λύρα, και εκείνος μου απάντησε: “Εμένα μου αρμήνευε ο μπάρμπας μου ο Κωνσταντινίδης όταν ερχότανε στις Γούβες, αλλά με επηρέασαν για να μάθω λύρα και άλλοι παλιοί λυράρηδες της περιοχής, ακόμη και ο Τούρκος λυράρης ο Ισμαήλης που παίζω δυο-τρεις σκοπούς του”. Αυτός ο Γουβιανός και σεμνός λυράρης ήταν πασίγνωστος εκτός από τις Γούβες, στα γύρω χωριά, στην επαρχία πεδιάδας, στο Οροπέδιο Λασιθίου και αλλού.
Τις κεντρικές δεκαετίες του περασμένου αιώνα στις Γούβες είχαμε δύο λυράρηδες τον Σπανό και τον Καλιακαντώνη που αυτοί ήταν τα “ραδιόφωνα”, οι “τηλεοράσεις” και οι “δίσκοι” και οι ελπίδες για κάθε διασκέδαση. Τα χρόνια εκείνα ο Σπανός και ο Καλιακαντώνης δεν τραγουδούσαν γιατί τότε οι Γουβιανοί γλεντιστάδες τραγουδούσαν τόσο πολύ που δεν τους άφηναν να τραγουδούν, έτσι συνήθισαν και δεν τραγουδούσαν.
Ο αξέχαστος Γουβιανός λυράρης Μιχάλης Μαρκάκης ή Σπανός ήταν πολύ παθιασμένος με την λύρα του και την κρητική μουσική, όταν έπαιζε σε γλέντια, γάμους και καντάδες η μουσική της βιολόλυρας του ήταν γλυκιά. Συνήθως έπαιζε πεδιαδίτικες και στειακές κοντυλιές, συρτά, πεντοζάλια, καλαματιανά και άλλους παλιούς σκοπούς που δεν έχουν καταγραφεί, επίσης έπαιζε πολύ σωστά τον πηδηχτό, που όπως έλεγαν τότε έπαιζε πάνω από 70 γυρίσματα αυτού του ανδρειωμένου πηδηχτού. Όταν έπαιζε ο Σπανός αυτόν τον Καστρινό πηδηχτό, πάντα έπαιζε με την βιολόλυρα του ασκομαντούρα και ξεφάντωναν οι χορευτάδες.
Τις κεντρικότερες δεκαετίες του περασμένου αιώνα ο πιο βασικός συνεργάτης του Σπανού και του Καλιακαντώνη ήταν ο πατέρας μου ο Μαστρογιώργης Μπαριτάκης, μαντολινάρης και τραγουδιστής. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο οι βασικοί συνεργάτες του Σπανού ήταν ο ανιψιός του ο καλός βιολάτορας και τραγουδιστής ο Κωστής Μαρκάκης ή Κοντόχας. Ο αδερφός μου Γιάννης Μπαριτάκης, λαουτιέρης και τραγουδιστής, ο ανιψιός του ο βιολάτορας και λυράρης Στερεός Πλευράκης και άλλοι Γουβιανοί οργανοπαίχτες είχαν παίξει με τον Σπανό σε γλέντια και παρέες όπως ο Γιάννης Γιαννουδάκης, ο Παυλής ο Δετοράκης, ο Νίκος ο Μαυράκης ή Σκουντής και άλλοι.
Δεν μπορώ όμως να μην αναφέρω τον αγαπητό και πρώτο ανιψιό του Σπανού, τον μεγάλο λυράρη και τραγουδιστή Γιάννη Κουφαλιτάκη που στην καλλιτεχνική του καριέρα ήταν διδαγμένος και επηρεασμένος από τα παιξίματα του μπάρμπα του, του Σπανού, ιδιαίτερα στον πηδηχτό. Από το γενεαλογικό δέντρο της γουβιανής οικογένειας του Σπανού και των Μαρκάκηδων βγήκαν πάνω από δέκα οργανοπαίχτες επαγγελματίες και ερασιτέχνες που σχεδόν όλοι είχαν επηρεαστεί από το σεμνό και καλό λυράρη μπάρμπα τους, τον Σπανό, και γράφω τα ονόματα τους ανά ηλικία.
1) ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ Ποιητής, Λυράρης
2) ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΡΚΑΚΗΣ Ή ΣΠΑΝΟΣ Λυράρης
3) ΚΩΣΤΗΣ ΜΑΡΚΑΚΗΣ Ή ΚΟΝΤΟΧΑΣ Βιολάτορας, Τραγουδιστής
4) ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΚΑΚΗΣ ΤΟΥ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ Βιολάτορας
5) ΣΤΕΡΕΟΣ ΠΛΕΥΡΑΚΗΣ Λυράρης, Βιολάτορας
6) ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΥΦΑΛΙΤΑΚΗΣ Λυράρης, Τραγουδιστής
7) ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΡΚΑΚΗΣ ΤΟΥ ΚΟΝΤΟΧΑ Μαντόλα, Μαντολίνο, Μπουλγάρι, Ασκομαντούρα
8) ΜΑΝΩΛΗΣ ΠΛΕΥΡΑΚΗΣ Κιθαρίστας, Τραγουδιστής
9) ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΛΕΥΡΑΚΗΣ Μπουζούκι, Μαντολίνο, Λαούτο
10) ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΛΤΕΖΑΚΗΣ Μπουζούκι, Μαντολίνο
11) ΝΙΚΟΣ ΜΥΛΩΝΑΚΗΣ Λυράρης, Τραγουδιστής
Αυτός ο Γουβιανός λυράρης ο Σπανός αγαπούσε πολύ την γυναίκα του την Μαρία και όλους τους Γουβιανούς, ιδιαίτερα τους μερακλήδες και συμβούλευε τους νέους Γουβιανούς οργανοπαίχτες να παίζουν παλιούς σκοπούς. Στην πορεία της ζωής του ο μπαρμπα-Μιχάλης δεν έγραψε δίσκους, ευτυχώς όμως έχουν μαγνητοσκοπήσει ορισμένους σκοπούς από την λύρα του που ακούγεται ότι σύντομα θα τους κυκλοφορήσουν σε CD.
Δεν μπορώ να μην προτείνω σε όλους τους χωριανούς μου τους Γουβιανούς και ιδιαίτερα στους εναπομείναντες Γουβιανούς οργανοπαίχτες μερακλήδες και χορευτές να μαζευτούμε ένα βράδυ σε ένα γουβιανό καφενείο -Ντουκιάνι, να πιούμε έστω μια ρακί με δυο αστραγάλια, να παίξουμε τους σκοπούς του Σπανού, να τραγουδήσουμε, να χορέψουμε στην μνήμη του γιατί εμείς οι Γουβιανοί της τρίτης ηλικίας ανατραφήκαμε, μεγαλώσαμε και διασκεδάζαμε με την λύρα και την μουσική του Σπανού.
Τελειώνοντας αυτό το μικρό αφιέρωμα στον αξέχαστο λυράρη μας, τον Σπανό, προτείνω σε εμάς τους Γουβιανούς, ότι πρέπει εμείς όλοι μαζί, να προτείνουμε στις Αρχές των Γουβών, να ονομάσουν ένα δρόμο με το όνομα, “ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΡΚΑΚΗΣ Ή ΣΠΑΝΟΣ, ΓΟΥΒΙΑΝΟΣ ΛΥΡΑΡΗΣ”
(Δημοσιευμένο στην εφημερίδα "Πατρίς" στις 16/4/2018)
Με θέληση, μπόρεση και επιθυμία αποφάσισα να γράψω αυτό το μικρό αφιέρωμα στον αξέχαστο καλό και σεμνό Γουβιανό λυράρη Μιχάλη Μαρκάκη ή Σπανό, σαν ελάχιστο φόρο τιμής. Η καταγωγή του ήταν από τις Γούβες. Ο πατέρας του ο Λυπογιάνης Μαρκάκης ήταν πρώτος ξάδερφος του Γουβιανού εθνικού ποιητή και λυράρη Ιωάννη Κωνσταντινίδη (1848-1917). Κάποτε ρώτησα τον Σπανό “Μπάρμπα Μιχάλη, μα ποιος σε έμαθε λύρα, και εκείνος μου απάντησε: “Εμένα μου αρμήνευε ο μπάρμπας μου ο Κωνσταντινίδης όταν ερχότανε στις Γούβες, αλλά με επηρέασαν για να μάθω λύρα και άλλοι παλιοί λυράρηδες της περιοχής, ακόμη και ο Τούρκος λυράρης ο Ισμαήλης που παίζω δυο-τρεις σκοπούς του”. Αυτός ο Γουβιανός και σεμνός λυράρης ήταν πασίγνωστος εκτός από τις Γούβες, στα γύρω χωριά, στην επαρχία πεδιάδας, στο Οροπέδιο Λασιθίου και αλλού.
Τις κεντρικές δεκαετίες του περασμένου αιώνα στις Γούβες είχαμε δύο λυράρηδες τον Σπανό και τον Καλιακαντώνη που αυτοί ήταν τα “ραδιόφωνα”, οι “τηλεοράσεις” και οι “δίσκοι” και οι ελπίδες για κάθε διασκέδαση. Τα χρόνια εκείνα ο Σπανός και ο Καλιακαντώνης δεν τραγουδούσαν γιατί τότε οι Γουβιανοί γλεντιστάδες τραγουδούσαν τόσο πολύ που δεν τους άφηναν να τραγουδούν, έτσι συνήθισαν και δεν τραγουδούσαν.
Ο αξέχαστος Γουβιανός λυράρης Μιχάλης Μαρκάκης ή Σπανός ήταν πολύ παθιασμένος με την λύρα του και την κρητική μουσική, όταν έπαιζε σε γλέντια, γάμους και καντάδες η μουσική της βιολόλυρας του ήταν γλυκιά. Συνήθως έπαιζε πεδιαδίτικες και στειακές κοντυλιές, συρτά, πεντοζάλια, καλαματιανά και άλλους παλιούς σκοπούς που δεν έχουν καταγραφεί, επίσης έπαιζε πολύ σωστά τον πηδηχτό, που όπως έλεγαν τότε έπαιζε πάνω από 70 γυρίσματα αυτού του ανδρειωμένου πηδηχτού. Όταν έπαιζε ο Σπανός αυτόν τον Καστρινό πηδηχτό, πάντα έπαιζε με την βιολόλυρα του ασκομαντούρα και ξεφάντωναν οι χορευτάδες.
Τις κεντρικότερες δεκαετίες του περασμένου αιώνα ο πιο βασικός συνεργάτης του Σπανού και του Καλιακαντώνη ήταν ο πατέρας μου ο Μαστρογιώργης Μπαριτάκης, μαντολινάρης και τραγουδιστής. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο οι βασικοί συνεργάτες του Σπανού ήταν ο ανιψιός του ο καλός βιολάτορας και τραγουδιστής ο Κωστής Μαρκάκης ή Κοντόχας. Ο αδερφός μου Γιάννης Μπαριτάκης, λαουτιέρης και τραγουδιστής, ο ανιψιός του ο βιολάτορας και λυράρης Στερεός Πλευράκης και άλλοι Γουβιανοί οργανοπαίχτες είχαν παίξει με τον Σπανό σε γλέντια και παρέες όπως ο Γιάννης Γιαννουδάκης, ο Παυλής ο Δετοράκης, ο Νίκος ο Μαυράκης ή Σκουντής και άλλοι.
Δεν μπορώ όμως να μην αναφέρω τον αγαπητό και πρώτο ανιψιό του Σπανού, τον μεγάλο λυράρη και τραγουδιστή Γιάννη Κουφαλιτάκη που στην καλλιτεχνική του καριέρα ήταν διδαγμένος και επηρεασμένος από τα παιξίματα του μπάρμπα του, του Σπανού, ιδιαίτερα στον πηδηχτό. Από το γενεαλογικό δέντρο της γουβιανής οικογένειας του Σπανού και των Μαρκάκηδων βγήκαν πάνω από δέκα οργανοπαίχτες επαγγελματίες και ερασιτέχνες που σχεδόν όλοι είχαν επηρεαστεί από το σεμνό και καλό λυράρη μπάρμπα τους, τον Σπανό, και γράφω τα ονόματα τους ανά ηλικία.
1) ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ Ποιητής, Λυράρης
2) ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΡΚΑΚΗΣ Ή ΣΠΑΝΟΣ Λυράρης
3) ΚΩΣΤΗΣ ΜΑΡΚΑΚΗΣ Ή ΚΟΝΤΟΧΑΣ Βιολάτορας, Τραγουδιστής
4) ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΚΑΚΗΣ ΤΟΥ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ Βιολάτορας
5) ΣΤΕΡΕΟΣ ΠΛΕΥΡΑΚΗΣ Λυράρης, Βιολάτορας
6) ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΥΦΑΛΙΤΑΚΗΣ Λυράρης, Τραγουδιστής
7) ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΡΚΑΚΗΣ ΤΟΥ ΚΟΝΤΟΧΑ Μαντόλα, Μαντολίνο, Μπουλγάρι, Ασκομαντούρα
8) ΜΑΝΩΛΗΣ ΠΛΕΥΡΑΚΗΣ Κιθαρίστας, Τραγουδιστής
9) ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΛΕΥΡΑΚΗΣ Μπουζούκι, Μαντολίνο, Λαούτο
10) ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΛΤΕΖΑΚΗΣ Μπουζούκι, Μαντολίνο
11) ΝΙΚΟΣ ΜΥΛΩΝΑΚΗΣ Λυράρης, Τραγουδιστής
Αυτός ο Γουβιανός λυράρης ο Σπανός αγαπούσε πολύ την γυναίκα του την Μαρία και όλους τους Γουβιανούς, ιδιαίτερα τους μερακλήδες και συμβούλευε τους νέους Γουβιανούς οργανοπαίχτες να παίζουν παλιούς σκοπούς. Στην πορεία της ζωής του ο μπαρμπα-Μιχάλης δεν έγραψε δίσκους, ευτυχώς όμως έχουν μαγνητοσκοπήσει ορισμένους σκοπούς από την λύρα του που ακούγεται ότι σύντομα θα τους κυκλοφορήσουν σε CD.
Δεν μπορώ να μην προτείνω σε όλους τους χωριανούς μου τους Γουβιανούς και ιδιαίτερα στους εναπομείναντες Γουβιανούς οργανοπαίχτες μερακλήδες και χορευτές να μαζευτούμε ένα βράδυ σε ένα γουβιανό καφενείο -Ντουκιάνι, να πιούμε έστω μια ρακί με δυο αστραγάλια, να παίξουμε τους σκοπούς του Σπανού, να τραγουδήσουμε, να χορέψουμε στην μνήμη του γιατί εμείς οι Γουβιανοί της τρίτης ηλικίας ανατραφήκαμε, μεγαλώσαμε και διασκεδάζαμε με την λύρα και την μουσική του Σπανού.
Τελειώνοντας αυτό το μικρό αφιέρωμα στον αξέχαστο λυράρη μας, τον Σπανό, προτείνω σε εμάς τους Γουβιανούς, ότι πρέπει εμείς όλοι μαζί, να προτείνουμε στις Αρχές των Γουβών, να ονομάσουν ένα δρόμο με το όνομα, “ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΡΚΑΚΗΣ Ή ΣΠΑΝΟΣ, ΓΟΥΒΙΑΝΟΣ ΛΥΡΑΡΗΣ”
(Δημοσιευμένο στην εφημερίδα "Πατρίς" στις 16/4/2018)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου